နိုင်ငံတကာဥပဒေသည် ပုံစံအမျိုးမျိုးရှိသည်။ နိုင်ငံတကာဥပဒေ၏ အချို့သော အသုံးအများဆုံးအမျိုးအစားများမှာ စာချုပ်များ သို့မဟုတ် အခြားနည်းဖြင့် တရားဝင်လုပ်ထားသော သဘောတူညီချက်များဖြစ်သည်။ ယင်းတို့သည် ပါ၀င်နေသော နိုင်ငံများ၏ အခွင့်အရေးများနှင့် တာဝန်များကို အုပ်ချုပ်ရန် ရည်ရွယ်သော နိုင်ငံများအကြား ဆန္ဒအလျောက် ဖွဲ့စည်းထားသော သဘောတူညီချက်များ ဖြစ်သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာဥပဒေ၏ အရေးကြီးသော လက္ခဏာများမှာ (၁) နိုင်ငံတော်၏ အချုပ်အခြာအာဏာ  (၂) သဘောတူညီမှုအပေါ် အခြေခံသည် စည်းမျဥ်များ (၃) တန်းတူညီမျှမှု (၄)ပိတ်ဆို့မှု (၅) အများသူငှာ နိုင်ငံတကာဥပဒေနှင့် ပုဂ္ဂလိက နိုင်ငံတကာဥပဒေ တို့ဖြစ်သည်။ဓ

လေ့ထုံးတမ်းဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာဥပဒေလည်း ရှိပြီး တရားဝင်စာဖြင့်ရေးသားထားသော စာချုပ်များမှ မဟုတ်ဘဲ သတ်မှတ်ထားသော နိုင်ငံတကာ ကျင့်ထုံးများမှ ဖြစ်ပေါ်လာသော နိုင်ငံတကာ တာဝန်များ ပါဝင်သည်။

နိုင်ငံတကာဥပဒေအချို့သည် လွန်ခဲ့သော ရာစုနှစ်များအတွင်းက ပေါ်ထွက်လာခဲ့သည်။ ဒုတိယကမ္ဘာစစ်ပြီးသည့်အချိန်မှစ၍ နိုင်ငံများသည် နျူကလီးယားမပြန့်ပွားရေး၊ ကုန်သွယ်မှု၊ ငါးဖမ်းခွင့်၊ ရာသီဥတုပြောင်းလဲမှု၊ အာကာသအပြင်ဘက်၊ သံတမန်များ၏ ဆက်ဆံပုံနှင့် စစ်ပွဲစည်းမျဉ်းများစသည့် အရာအားလုံးအတွက် သဘောတူညီချက်များစွာကို လက်မှတ်ရေးထိုးခဲ့ကြသည်။ စည်းမျဥ်းများနှင့် သဘောတူညီချက်များကို စုပေါင်း၍ နိုင်ငံတကာဥပဒေဟု ခေါ်သည်။ နိုင်ငံများသည် ၎င်းတို့၏လူများနှင့် ၎င်းတို့၏နယ်မြေတွင် သက်ဆိုင်သည့် ဥပဒေများကို ပြုလုပ်ကြသည်။ ထိုသို့ပြုလုပ်ခြင်းအား ပြည်တွင်းဥပဒေဟုခေါဆိုပြီး နိုင်ငံတစ်ခုနဲ့တစ်ခု ကွဲပြားနိုင်ပါတယ်။ မတူညီသောနိုင်ငံများနှင့် နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများအကြား တွင် သတ်မှတ်ထားသောဥပဒေအား အများပြည်သူဆိုင်ရာ နိုင်ငံတကာဥပဒေဟုသတ်မှတ်ပြီး မတူညီသောနိုင်ငံများ၏ နိုင်ငံသားများအကြား သတ်မှတ်ထားသောဥပဒေအား ပုဂ္ဂလိကနိုင်ငံတကာဥပဒေ ဟုခေါ်ဆိုပါသည်။ 

လူ့အခွင့်အရေး သဘောတူညီချက်တွေများအားချိုးဖောက်ပါက အကာအကွယ်လုပ်ရန် ပြုလုပ်ထားသည် စာချုပ်များမှာ- အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးအားကာကွယ်ရန်( ICCPR,ICESCR)၊ ရာဇ၀တ်မှုကျူးလွန်လျှင်( CAT , CED) နှင့် ထိခိုက်လွယ်သောအဖွဲ့များကို အကာအကွယ်ပေးရန် (CRPD , CRC , CMW , Refugee Convention) စသည်တို့ဖြစ်သည်။ အပြည်ပြည်ဆိုင်ရာ လူ့အခွင့်အရေးဥပဒေတွင် နိုင်ငံတော်၏တာဝန်ဝတ္တရားများမှာ- (၁) လေးစားမှု – လူ့အခွင့်အရေးကို စွက်ဖက်ခြင်း သို့မဟုတ် ကန့်သတ်ခြင်းမှ ရှောင်ကြဉ်ရမည်၊ (၂) လူ့အခွင့်အရေးချိုးဖောက်မှုများမှ လူတစ်ဦးချင်းစီနှင့် အဖွဲ့များကို ကာကွယ်ရန် နိုင်ငံတော်အား ကာကွယ်ရန် လိုအပ်သည်၊ (၃) ဖြည့်ဆည်းပေးရေးဆိုသည်မှာ အခြေခံလူ့အခွင့်အရေးများ ခံစားခွင့်ရရှိရေးအတွက် ပြည်နယ်များက အပြုသဘောဆောင်သော အရေးယူဆောင်ရွက်မှုများ ပြုလုပ်ရမည်ဖြစ်သည်။ နိုင်ငံတကာလူ့အခွင့်အရေးဥပဒေအောက်တွင် နိုင်ငံတော်က ၎င်း၏တာဝန်ဝတ္တရားများကို ထိထိရောက်ရောက် ဖြည့်ဆည်းဆောင်ရွက်နိုင်ရန်၊ ၎င်းအား နိုင်ငံတော်ဥပဒေတွင် ထည့်သွင်းရန် လိုအပ်ပါသည်။ ထိုင်းနိုင်ငံသည် ၁၉၅၁ ခုနှစ် ဒုက္ခသည်ကွန်ဗင်းရှင်းတွင် လက်မှတ်ရေးထိုးထားခြင်းမရှိသောကြောင့် – ဒုက္ခသည်များသည် တရား၀င်အခြေအနေမရှိပါ ထိုင်းနိုင်ငံရှိ ဒုက္ခသည်များသည်ကွန်ဗင်းရှင်းအရ နိုင်ငံတကာ အကာအကွယ်ရပိုင်ခွင့်များ မရှိသော်လည်း ညှဉ်းပန်းနှိပ်စက်မှုဆိုင်ရာ ကွန်ဗင်းရှင်းကို စာချုပ်ချုပ်ဆိုထားသည်။